صفحه شخصی فرهاد صالحی راد   
 
نام و نام خانوادگی: فرهاد صالحی راد
استان: آذربایجان شرقی - شهرستان: تبریز
رشته: دکتری عمران - پایه نظام مهندسی: یک
شغل:  پژوهشگر سازه و ژئوتکنیک
شماره نظام مهندسی:  13-3-0-14184
تاریخ عضویت:  1390/03/05
 روزنوشت ها    
 

 مقاوم‌سازی سازه‌های بنایی بخش عمران

9

در عملیات مرمت و مقاوم سازی ساختمانهای با مصالح بنایی، آجری و سنگی، از روشهای متعددی استفاده می شود ساختمانهای بنایی از جمله سیستمهای دیواری حمال بوده وخسارات لرزه ای یکی از طریق زیر به آنها وارد می شود :

الف ) عدم استحکام و طبیعت کافی ودیافراگم های سقف و کف
ب) عدم وجود شناژعل و کمربند ها یا نیروی کششی بتنی مسلح
ج ) عدم وجود تیرهای کشش بین دیوارهای خارجی سیستم های سقف و کف که دراین صورت دیوار تحت زاویه ۹۰ درجه نسبت به صفحه اش فرو می ریزد همچنین عدم استحکام کافی وناپایداری دیوار، در مورد سازه های با مصالح سنگی ممکن است به خاطر عدم اتصال کافی درتقاطع دیوارها، ناپایداری به وجود آید.

اقدامات اضطراری ممکن است شامل آماده نمودن تکیه گاههای تا غرو هماریهای دیواری عرضی جهت جلوگیری از ریزش دیواری لازم باشد تکیه گاههای موقتی ممکن است برای بالکن ها یا کتیبه هایی که به دیوار آسیب دیده متصل شده باشند در محلی که دیوار ما لا بنده شده وبه عنوان موازنه عمل می کند مورد نیاز باشند.
به طور کلی طرحهای مقاوم سازی ساختمانهای با مصالح بنایی باید استحکام

واتصال دیافراگمهای سقف و کت به دیوارها را فراهم ساخته تا در برابر زمین لرزه مقاومت نمایند. در تکامل این روش ها مهندسین در صورت وجود ضعف آشکار در کل سازه نه تنها باید قسمتهای آسیب دیده را تقویت نمایند بلکه دیافراگمهای سقف و کف را درصورت نیاز باید تقویت نمایند ویا ممکن است شناژهای جدیدی اضافه کرده ویا در صورت نیاز مقاطع آسیب دیده در زلزله تخریب و باز سازی شوند.

توجه در پایان گذارش شکلهایی که شماره های آنها در متن ذکر شده است ضمیمه شده اند.

تعمیر دیوار ها :
دردیوارهای با مصالح بنایی شکافهای ضربدری به خاطر نیروهای کششی و برشی بیش از حد دیوار و نزدیک تقاطع دیوارها بوجود می آید. با مشاهده این درزها و شکل آنها می توان آنها را به طریق زیر شناسایی نمود.

الف ) شکافهای قطری در پایه های بنایی بین باز شوهای مربوط به پنجره ها که به خاطر تنشهای کشش قطری بوجود می آیند.
ب ) شکافهای افقی در پایه های با مصالح بنایی بین باز شوهای مربوط به پنجره ها که به خاطر تنشهای کششی قطری بوجود می آیند.
ج ) شکافهای افقی در پایه های بنایی بین بازشوهای مربوط به پنجره ها که به خاطر لنگرهای خمشی متناوب تشکیل می گردند.
د) شکافهای قطری بالای بازشوهای موجود در دیوار که به خاطر مکانیزم حمل بار از نوع برشی قدسی همواره با شکافهای نعل در گاهی دراعضای بتنی مسلح حاصل می گردد.
برحسب اندازه شکافها روشهای مختلف تعمیر به کار می رود مثل مرمت تزریقی، حذف کلی یا نسبی و جایگزین کردن آجرها وسنگها در امتداد طولی شکاف و جایگزین سازی کل قسمتهای دیوار تعمیر تزریقی شکافها.
شکافهای به عرض بیش از ۳/۰ میلیمتر و کمتر از ۳ میلیمتر را باید توسط تزریق ملات سیمانی روان تعمیر نموده ودر موارد ویژه می توان از مداد اپوکی استفاده کرد.

ترتیب عملیات مرمت تزریقی درشکافها به صورت زیر است.
الف ) پوششهای اولیه به شامل پلاستر را از منطقه شکاف برداشته و گرد وغبار شکاف را با استفاده از هوای فشرده یافت آب پاک می کنیم.
ب) سوراخهایی را درفواصل ۳۰ تا ۶۰ سانتی متری، عرض شکاف در مسیر شکاف ایجاد می کنیم.
ج ) میلمایی به عمق ۵ سانتی متر را در داخل سوراخها قرار داده وشکاف ها را با ملات سیمان در امتداد یک طولشان درزگیری وپر می نماییم.
د) میلما را با مسدود کننده ها بسته سپس با برداشتن میله مسدود کننده به صورت جفتی و پاک کردن دوباره مسیر درزها، از پیوستگی مسیر تزریق بوسیله آب اطمینان حاصل می کنیم.
ه ) شیره سیمان یا ملات روان را با فشار سه مگا پاسکال به درز تزریق می کنیم.

۲- مرمت شکافهای بزرگ :
وقتی ضخامت درزها از ۳ میلیمتر بزرگ تر باشد می توان از تزریق در غاب سیمان استفاده نمود اما در مورد شکافهای با ضخامت بزرگتر از ۱۰ میلیمتر به خصوص هنگامیکه خرده سنگ یا خرده آجر در شکاف موجود باشد عملیات تزریق پیچیده تر و مشکل تر است روش تعمیر شاید شامل مقاوم سازی دیوار هم گردد روشهای موجود تعمیر دراین حالت عبارتند از :

شکافهایی که تقریبا عمودی یا قائم می باشند می توانند با کندن سنگها یا آجرهای سست نزدیک شکاف وبا استفاده از دستگاههای بهینه زنی یا مقولهای فولادی مناسب همراه با بتن جای سنگها و آجرها را بگیرند در اینصورت کلیه منافذ گرفته می شوند شکل ۴ این روش در صورت نیاز در طرف دیگر دیوارهم اجرا می گردد.
همچنین آجرها یا سنگها می توانند از ناحیه حدود ۱۵ الی ۲۰ سانتیمتر در امتداد یک شکاف تقریبا عمودی کنده شده سپس دیوار را در ناحیه شکاف با ملات پرسیمان به هم متصل می کنند.)
روش دیگر عبارت است از پر کردن منفذ ها با بتن که در نتیجه آن ستون جدید در دیوار آجری ایجاد می گردد عملیات مسلح کردن در ستون بااستفاده از ۴ می گردد ۱۴ و فامونهای ۶ با فاصله محاسبه شده عملی می گردد.

۳- تعمیر و مقاوم سازی محل تقاطع دیوارها :
محل تقاطع دیوار ما در مقابل زمین لرزه ها بسیار آسیب پذیر ند وغالبا باعث شکافهای بزرگ ویا جدا شدن آنها در صورت عدم اتصال کافی می گردد روشهای مختلفی برای مرمت این دیوارها وجود دارند با توجه به ضعف اصولی ساختمانهای با مصالح بنایی تحت عمل لرزه ای روشهای تعمیر و مقاوم سازی همواره با مستحکم کردن موضعی تقاطع دیوارها به همراه است.
در مورد شکافهای قائم نسبتا کوچک عملیات مرمت با استفاده از تعمیر شکافهاوبااستفاده از فنون توصیف شده قبلی ودر صورت لزوم بااستفاده از روشهای بخیه زنی در سرتاسر شکاف انجام میگیرد.
بخیه زدن سنگی یا اضافه نمودن سنگها در امتداد شکاف از این طرف به آن طرف شکاف یکی از روشهای مورد استفاده می باشد.)

برای اتصال مقاطع دیوارهای جدا شده صخامت فولادی با سطح مقطع ۴× ۴ سانتیمتر مورد استفاده قرار می گیرد صفحه فولادی مطابق شکل ۱ با دو غاب سیمان پر میگردد این صفحات در تقویت گوشه ها بسیار موثر بوده اما نمی توانند دیوار به وضعیت قائم بر گردانند پس ازبسته شدن حفره سطح موردنظر توسط شبکه های سیمی پوشیده شده و سایر عملیات مثل قبل انجام میگیرد.
روش دیگر عبارت از مته زدن تعدادی سوراخ در مصالح دیوار از بین شکافهای قائم سپس می گردد گذاری ودوغاب ریزی می باشد درهر دو روش شکاف باقیمانده باید بادوغاب سیمان پر شود جهت کاهش جداشدگی قبل ازمرمت میله های کششی مورد نیاز در دو طرف دیوار نصب می گردند)
مرمت باید به کار بردن تکیه گاههای موقتی برای پشت بام یا طبقه بالاتر و برداشتن مصالح اطراف منطقه آسیب دیده همراه بوده آماده سازی وتمیز کاری سطوح وبازسازی دقیق مدنظر باشد.

در مورد پیوند اتصال درقسمت باز سازی شده توجه خاصی لازم است کمر بندهای مقاوم سازی اسیب دیده باید تعمیر گردیده واگر وجود ندارند باید اضافه شوند یک ستون گوشه ای بتن مسلح که به درستی به دیوار متقاطع متصل شده باشد می تواند به عنوان یک عضو مقاوم به کار رود این ستون ها باید دارای ۴ میلگرد ۱۶ و خاموتهای u شکل به قطر ۶ میلیمتر در فواصل ۲۰ سانتیمتر از یکدیگر اجرا شوند. )

۴- مقاوم سازی دیوارهای آجری با محدود سازی
ساختمانهای زیادی در منطقه بالکان از دیوارهای حمال یا مصالح بنایی از آجر با ضخامت بیش از ۲۵ سانتی متر و با ملات ماسه آهک ویا ماسه سیمان ساخته شده اند ساختمانهای کف مونولیتکی بوده ولایه های بتن مسلح توسط کمربند یا تیرهای کششی روی دیوارهای حمال با عرض برابر ضخامت دیوار وارتفاع ۲۵ الی ۳۵ سانتی متر ساخته می شوند شناژ افقی روی دیوارها )مقاوم سازی اینگونه ساختمانهابا ساختن ستونهای بتن مسلح یا شناژهای قائم در گوشه ها محل تقاطع دیوارها ودر وسط دیوارهای بلند انجام می گیرد.
این عمل یک دهانه دیواری را که توسط اجزا بتنی تقویت شده هم از نظر افقی وهم از نظر قائم آماده ساخته و به حد زیادی خصوصیات شکل پذیری دهانه دیوار را بهبود می بخشد این حالت یک دیوار شکننده وتردد را به یک دیوار انعطاف پذیری که ظرفیت حمل بار آن چند برابر ظرفیت دیوار اصلی است تبدیل می کند باید به این نکته توجه داشت که هم رفتار وهم عمل مصالح مقاوم سازی به صورت فوق دارای مقاومتها بالایی در مقایسه با سازه های قابی با دیوارهای پر کننده می باشند درهنگام طراحی در این حالت توجه به نکات زیر ضروری است.

الف ) شناژهای قائم یا ستونها نباید از ضخامت دیوار قطر باشند.
ب ) ستونهای قائم یا لایه های کمر بندی در انتقال بارهای قائم مشارکت نکرده وبایدهمواره با آرماتور بندی به طریقی طراحی شدند که در برابر نیروهای کششی حاصل از لنگرها ونیروهای برشی دهانه دیوار مقاومت نمایند.
ج) ستونهای قائم باید دارای آرماتورهای با قطر ۱۴ و حداقل ۴ عدد به کار رفته وباید با افزایش تعداد بیشتر این ستونها از نصب ستونهای بزرگتر خودداری ‌شود.
د) ستونهای قائم یا لایه های کمر بندی باید طوری قرار گیرند که نسبت طول به ارتفاع دهانه دیوار قابی بزرگتر از ۲/۱ نشود.)
درمحلهایی که ستونها ی قائم یا لایه های کمربندی باید ساخته شوند آجرهای دیوار باید یکی یکی برداشته شده به صورتی که منطقه تماس بین دیوار و تبین ریخته شده به صورت دندانه ای به هم متصل شوند.)

۵- مقاوم سازی دیوارها توسط محدود سازی با مقاطع فولادی.
مقاطع فولادی می توانند جهت مقاوم سازی دیوارهای با مصالح بنایی به کار روند این مقاطع سریعا نصب گردیده و غالبا در مواقع اضطراری جهت تعمیرات به کار می روند برحسب شرایط مقاطع فولادی سبک بیشتر در دسترس بوده وتجهیزات کمتری را برای نصب نیاز دارند وباید به تیرهای کششی ویا کمربند ها ودیافراگمهای افقی در بالا و پایین متصل شوندهدف اصلی از مقاوم سازی با مقاطع فولادی مهار کردن دیوار توسط این مناطع از پایین سازه تا طبقه آخر میباشد.
این نوع همار، دیوارها را در مقابل بارهای قائم نسبت به صفحه دیوار تقویت کرده و دیوارها را به دیافراگمهای افقی متصل می نماید این عمل باعث مهار مصالح دیوارهای بنایی هم می گردد. )

در جایی که قرار است مقطع فولادی نصب گردد پلاسترها کند شده و حفره هایی در داخل مصالح در فواصل معینی مثلا ۵۰ سانتی متر ایجاد می گردد می توان از شابلن مقاطع فولادی جهت ایجاد سوارخ استفاده نمود مقاطع فولادی به کفها یا پشت بامها در هر انتها توسط تسمه ها یا قلابهای مناسب برحسب نوع آنها بسته می شوند شکاف دیوارهای بنایی با فنون توصیف شده در بالا وقبل مرمت می گردند مقاطع فولادی رنگ زده شده ویا توسط پلاستر سیمان پوشش داده می شود تا در برابر خوردگی حفاظت گردند.

۶- مقاوم سازی دیوارها با پوششهای بتن مسلح :
برای دیوارهای مصالح بنایی که آٍسیب زیادی دیده اند ویا مقاومت این دیوارها در برابر نیروهای عرضی کافی نباشد اضافه نمودن پوشش بتنی مسلح یک روش عاقلانه است که غالبا مورد نیاز است بتن توسط روش بتن پاشی انجام می گیرد ودر این حالت دیوار با مفتولهای کششی فولادی به هم متصل شده وبا خاموت پیچی آن دیوار بنایی غیر مسلح را مقاوم می سازند.

۷- مقاوم سازی ویافراگمهای افقی ونیروهای کششی.
غالبا یکی از بزرگترین عیوب ساختمانهای با مصالح بنایی در مناطق زلزله خیز عدم وجود یا فراگمهای افقی مناسب واتصالات نامناسب بین دیافراگمها ودیوار هاست. سازه ها باید در امتداد خطوط دیوار و در سرتاسر ساختمان از اتصال کافی بین سطوح کف و دیوارها برخوردار باشد تیرهای کشیی یا کمربند ها در این ساختمانها معمولا در امتداد هر دیوار ودر هر کف به کار می روند تاباعث توزیع یکنواخت نیروهای عرضی بر دیوار گردیده و سازه را به صورت یک عنصر واحد نگه دارند تیرهای کششی به عنوان یک عضو فرپایی برای دیافراگمها عمل می کنند. اگر این تیرها دراثر زمین لرزه آسیب ببینند باید سریعا نسبت به مقاوم سازی آنها اقدام کرد دیافراگمهای کف و سقف برای افزایش صلیب یا سختی سازه لازمند.

یک تیر کششی بتن مسلح جدید را نشان می دهد که در دو مرحله دو سازه اضافه می گردد این تیر می تواند وزن دیوار باهم را نیز تحمل نماید فولادهای طولی در تیر کشش باید پیوسته بوده ودر محلهای قطع به خوبی به هم متصل گردند دیوارهای عرضی باید دارای تیرهای کششی باشند که به تیر کشش بیرونی متصل گردند. بالایی و ساختن یک تیر کششی جدید مقاوم گردیده است.
فرپاها برای مهار کردن بالای دیوار به تیرهای کششی بسته می شدند اگر یک فضای گسیخته نشده بین دیوار بالایی وتیرهای عرضی وجود داشته باشد کمر بندهای مسلح کننده بتن مسلح کننده بتن مسلح را می توان بدون ایجاد تکیه گاه به کاربرد)

در چنین مواقعی اعضای فرپا می توانند به عنوان یک قید برای نیروهای عمود بر دیوار عمل کنند میله های فرپا باید در برابر رطوبت منطقه ای حفاظت گردند قسمتی از تیرهای پوششی که باید تقویت شوند با پلی استر منبسط شونده به ضخامت ۲ سانتی متر پوشیده شوند اتصال فولادی بین فرپا وتیرهای کششی مانع انتقال نیروهای که تمایل به کشیدن دیوار به طرف بالا دارند می شوند)
ساختمان کف و پشت بام معمولا دارای تیرهای عرضی چوبی بوده واین دیافراگمها برای بارهای عرضی ضعیف اند وباید از استحکام و طبیعت آنهامطمئن گردید پس ازمقاوم سازی این دیافراگمها می توان از تخته های چند لایی برای اندود بعدی استفاده نمود البته این تخته ها باید به طوری قابل قبول به کف بام محکم گردند با افزایش تخته های ضخیم سختی دیافراگمها نیز افزایش می یابد)

۸- مقاوم سازی فونداسیون ها :
اگر دیوارهای بنایی به خاطر نشستهای غیر یکنواخت ویا لغزش در زلزله آسیب ببیند اقدامات لازم جهت حذف این معضل باید اندیشیده شود.
مقاوم سازی فونداسیونهامی تواند سطح حمال بار اضافی یا وزن اضافی ساختمان را تامین ولنگر واژگونی را افزایش دهند مقاوم سازی فونداسیونها می تواند سازه ها را به صورت یک جسم واحد در لرزه ها ی زمین لرزه وارد عمل کنند.
پی کنی مرحله ای با استفاده از بلوکهای بتنی ۰/۲=b الی ا متر ودر فواصل۲b برای جلوگیری از نشت غیر یکنواخت به کار رود لغزش زیاد فونداسیونها را می توان با استفاده از شناژ افقی اضافی بتنی مسلح شده به خصوص در زمین های شیب دار کاهش داد.)
این شناژ در اعماق زمین به طرف پایین فونداسیونها ودر پایین ترین سطح تماس وبه صورت موازی با کنار کار به زمین متصل می شود.
روش دیگر عبارت از ساختن یک کمربند بتن مسلح در ساختمان در سطح فونداسیون ها یا ساختن یک تیر کششی در امتداد قسمت داخلی فونداسیون ها می‌باشد.

منبع : civilex.blogsky.com

شنبه 22 مهر 1396 ساعت 18:30  
 نظرات