به طور تئوری هم مدیریت پروژه(Project management) و هم مدیریت ساخت (Construction management) از سه طرف رابطه دارند: کارفرما, مشاور و پیمانکار.
مشاور در واقع نماینده کافرما (مالک) در مقابل پیمانکار است و هرگونه ارتباطات لازم بین کافرما و پیمانکار از طریق مشاور صورت میگیرد. گفتنی است تمامی امور ساخت و ساز توسط پیمانکار و پیمانکاران جزء صورت میگیرد اما مشاور مسئول تهیه نقشه ها, توسعه پروژه, بررسی کار, نظارت و … است.
تفاوتها :
1)تفاوت این دو, در رابطه آنها با سه طرف ذکر شده در بالا است. در مدیریت پروژه, مشاور و پیمانکار هیچگونه قرارداد رسمی با یکدیگر ندارند. در واقع آنها یک رابطه با واسطه دارند که مشخص میکند هر کدام چه وظایفی دارند و چگونه باید با یکدیگر کار کنند. وظایف آنها بر روی همدیگر تاثیرگذار خواهد بود اما قرارداد آنها تنها با کارفرما است.
در مدیریت ساخت, پیمانکار رابطه مستقیم با مشاور دارد اما هیچ رابطه مستقیمی با کافرما ندارد. در این حالت کارفرما و پیمانکار یک رابطه با واسطه دارند. و حتی حق الزحمه پیمانکار با واسطه مشاور (اما توسط کارفرما) پرداخت می شود.
2)تفاوت بین مدیریت پروژه و مدیریت ساخت در نحوه انتخاب پیمانکار است. در مدیریت پروژه, کارفرما پیمانکار را انتخاب میکند. در این حالت کارفرما میتواند با مذاکره با یک یا چند پیمانکار یا برگزاری مناقصه مناسبترین را از نظر خودش انتخاب کند. و در این انتخاب کاملا مختار است. مشاور در این حالت تنها میتواند با کارفرما مشورت کند اما هیچگونه مسئولیت مستقیمی در این رابطه ندارد.
اما در مدیریت ساخت, مشاور بیشترین مسئولیت را برای انتخاب پیمانکار دارد. مشاور و کارفرما بصورت مشترک به توافق میرسند که برای انتخاب پیمانکار مناقصه برگزار کنند یا با یک پیمانکار خاص مذاکره کنند (پس از معلوم شدن بودجه پروژه). از این پس مشاور مسئول انتخاب مناسبترین پیمانکار خواهد بود و تمامی عواقب ناشی از این انتخاب به عهده مشاور خواهد بود.
3)تفاوت بین مدیریت پروژه و مدیریت ساخت در مسئولیت است. در مدیریت پروژه, مشاور تنها مسئولیت برای طرح را دارد و پیمانکار مسئول کار فیزیکی و انطباق با طرحهای پروژه است. در این روش, مسئولیت تمامی تصمیماتی که کارفرما بدون تایید مشاور میگیرد بر عهده خود کارفرما خواهد بود.
در مدیریت ساخت, مشاور هم مسئولیت طراحی را به عهده دارد و هم کار فیزیکی. اگر مشکلی پیش آید, طرف مقابل کارفرما تنها مشاور است و مشاور باید تمامی مسئولیت را به عهده بگیرد.
و در نهایت مزایا و معایب مدیریت ساخت و مدیریت پروژه
مدیریت ساخت :
مزایا :
۱- کارفرما درگیر تصمیمگیریهای جزئی نمی شود.
۲- کارفرما تمامی حق الزحمه و مخارج پروژه را تنها از طریق یک شرکت پرداخت می کند.
۳- معمولا پروژه زودتر به اتمام می رسد.
۴- کیفیت کار معمولا بالاتر خواهد بود (به دلیل مسئولیت بیشتر مشاور)
معایب :
۱-معمولا پروژه گرانتر تمام می شود.
مدیریت پروژه :
مزایا :
۱- کارفرما کنترل کامل بر روی تمامی جنبه های پروژه دارد.
۲- کارفرما در تصمیمگیری آزادتر است.
۳- کارفرما تصمیم نهایی را می گیرد.
۴-کافرما میتواند در قیمت با پیمانکاران مذاکره مستقیم کند.
معایب :
۱- کافرما باید بیش از اندازه درگیر جزئیات پروژه بشود.
۲- کارفرما مسئول حق الزحمه و مخارج پروژه نسبت به هر یک از عوامل پروژه بصورت جداگانه خواهد بود.
منبع : http://civiltect.com
